Rehabilitacja zawodowa i społeczna dla osób niepełnosprawnych

Zadania określone Ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych, realizowane są ze środków Państwowego  Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Aby  ułatwić indywidualnym osobom niepełnosprawnym korzystanie ze wsparcia Funduszu, część zadań ustawowych PFRON realizowana jest przez samorząd powiatowy i wojewódzki.

Miejski Zespół  ds. Rehabilitacji Zawodowej i Społecznej Osób Niepełnosprawnych w Olsztynie  jest jednostką samorządową miasta Olsztyn. Podejmuje działania zmierzające do ograniczania skutków niepełnosprawności, ułatwiając osobom niepełnosprawnym kompleksową rehabilitację społeczną i zawodową. Poniższe zadania realizowane są na terenie całego kraju przez Powiatowe Centra  Pomocy Rodzinie w danym mieście.

Zadania realizowane przez samorządy w ramach rehabilitacji społecznej

● Uczestnictwo osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych.

Turnus rehabilitacyjny oznacza zorganizowaną formę aktywnej rehabilitacji połączonej z elementami wypoczynku, której celem jest ogólna poprawa psychofizycznej sprawności oraz rozwijanie umiejętności społecznych uczestników, m.in. Przez nawiązywanie i rozwijanie kontaktów społecznych, realizację i rozwijanie zainteresowań, a także przez udział w innych zajęciach przewidzianych w programie turnusu.

O dofinansowanie do turnusu rehabilitacyjnego może się starać osoba, której dochód nie przekracza:

– 50% przeciętnego wynagrodzenia na osobę we wspólnym gospodarstwie domowym,

– 65% przeciętnego wynagrodzenia w przypadku osoby samotnie gospodarującej.

Z turnusów rehabilitacyjnych mogą korzystać osoby niepełnosprawne, które posiadają ważne orzeczenie. Wniosek o dofinansowanie uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym składa się w PCPR osobiście lub za pośrednictwem opiekuna.   

Wysokość dofinansowania do turnusów rehabilitacyjnych wynosi:
27% przeciętnego wynagrodzenia – dla osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności, osoby niepełnosprawnej w wieku do 16 roku życia oraz osoby niepełnosprawnej w wieku 16-24 lat uczącej się i niepracującej, bez względu na stopień niepełnosprawności,
25% przeciętnego wynagrodzenia – dla osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności,
23% przeciętnego wynagrodzenia – dla osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności,
18% przeciętnego wynagrodzenia – dla opiekuna osoby niepełnosprawnej,
18% przeciętnego wynagrodzenia – dla osoby niepełnosprawnej zatrudnionej w zakładzie pracy chronionej, niezależnie od posiadanego stopnia niepełnosprawności.

Osoba niepełnosprawna, w terminie 30 dni od otrzymania powiadomienia o przyznaniu dofinansowania, nie później jednak niż na 21 dni przed dniem rozpoczęcia turnusu, przekazuje do PCPR informację o wyborze turnusu.

Turnusy organizuje się wyłącznie na terenie kraju, w grupach zorganizowanych liczących nie mniej niż 20 uczestników, w formie stacjonarnej i niestacjonarnej.

Czas trwania turnusów trwa 14 dni.

● Dofinansowanie do zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny

Sprzęt rehabilitacyjny to każdy sprzęt niezbędny do prowadzenia zajęć rehabilitacyjnych, mający za zadanie osiągnięcie przy aktywnym uczestnictwie osoby niepełnosprawnej możliwie najwyższego poziomu jej funkcjonowania, jakości życia i integracji społecznej. Dofinansowanie może wynosić 60% kosztów zakupu urządzenia zleconego przez lekarza specjalistę, nie więcej jednak niż  do wysokości 5-krotnego przeciętnego  wynagrodzenia. Pozostałe 40% pokrywa wnioskodawca.

O dofinansowanie do sprzętu rehabilitacyjnego ze środków Państwowego

Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych może się starać osoba niepełnosprawna, której dochód nie przekracza:

– 50% przeciętnego wynagrodzenia na osobę we wspólnym gospodarstwie domowym,

– 65% przeciętnego wynagrodzenia w przypadku osoby samotnie gospodarującej.

● Dofinansowanie zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze

Podstawowym warunkiem uzyskania dofinansowania w tym zakresie  jest posiadanie statusu osoby niepełnosprawnej. Kryterium dochodowe brane jest pod uwagę. Osoba niepełnosprawna może ubiegać się o dofinansowanie  ze środków PFRON, jeżeli jej miesięczny dochód nie przekracza kwoty 50% przeciętnego wynagrodzenia na osobę we wspólnym gospodarstwie domowym, a w przypadku osoby samotnie gospodarującej – kwoty 65% przeciętnego wynagrodzenia. Niezbędnym elementem jest tu zlecenie z NFZ, w którym zawarty jest limit wysokości dofinansowania do zaopatrzenia.  

Wysokość dofinansowania do zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze wynosi:

do 100% udziału własnego osoby niepełnosprawnej, w limicie ceny ustalonym na podstawie odrębnych przepisów (wyznaczonym przez Narodowy Fundusz Zdrowia), jeżeli taki udział jest wymagany,

– do 150% sumy kwoty limitu, o którym mowa wyżej, wyznaczonego przez Narodowy Fundusz Zdrowia oraz wymaganego udziału własnego osoby niepełnosprawnej w zakupie tych przedmiotów i środków pomocniczych, jeżeli cena zakupu jest wyższa niż ustalony limit.

Dofinansowanie ze środków Funduszu nie przysługuje, jeżeli podmiot ubiegający się o dofinansowanie ma zaległości wobec Funduszu lub podmiot ten był, w ciągu trzech lat przed złożeniem wniosku, stroną umowy zawartej z Funduszem i rozwiązanej z przyczyn leżących po jego stronie.

● Dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych

Bariery architektoniczne  to wszelkie utrudnienia występujące budynku i w jego najbliższej okolicy, które ze względu  na rozwiązania techniczne, konstrukcyjne lub warunki użytkowania, uniemożliwiają lub zmniejszają swobodę ruchu osobom niepełnosprawnym. Dofinansowanie ze środków PFRON może wynosić do 80% kosztów modernizacji mieszkania. nie więcej jednak niż do wysokości piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia. Pozostałe 20% pokrywa wnioskodawca.

● Dofinansowanie do likwidacji barier w komunikowaniu się

Bariery w komunikowaniu się to wszelkie ograniczenia, które uniemożliwiają lub utrudniają osobie niepełnosprawnej swobodne porozumiewanie się lub przekazywanie informacji. Dofinansowanie (likwidacja barier) może wynosić do 80% kosztów zakupu urządzenia, pozostałe 20% pokrywa wnioskodawca.

● Dofinansowanie do likwidacji barier technicznych.

Bariery techniczne to przeszkody utrudniające lub uniemożliwiające osobie niepełnosprawnej funkcjonowanie społeczne. Likwidacja tej bariery powinna powodować sprawniejsze działanie tej osoby w społeczeństwie i umożliwić jej funkcjonowanie w życiu codziennym. Dofinansowanie może wynieść 80%, pozostałe 20% pokrywa wnioskodawca.

WAŻNE!! Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie nie zwraca kosztów poniesionych w związku z dofinansowaniem do sprzętu rehabilitacyjnego, turnusów rehabilitacyjnych, likwidacji barier w komunikowaniu się, likwidacji barier technicznych oraz barier architektonicznych przed przyznaniem środków finansowych i zawarciem umowy o dofinansowanie ze środków Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Zadania realizowane przez samorządy w ramach rehabilitacji zawodowej. Rehabilitacja zawodowa bywa też nazywana rehabilitacją poprzez pracę. Zgodnie z zapisami Ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych „rehabilitacja osób niepełnosprawnych oznacza zespół działań, w szczególności organizacyjnych, leczniczych, psychologicznych, technicznych, szkoleniowych, edukacyjnych i społecznych, zmierzających do osiągnięcia, przy aktywnym uczestnictwie tych osób, możliwie najwyższego poziomu ich funkcjonowania, jakości życia i integracji społecznej.”

● Dotacja na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej.

Osoba niepełnosprawna  zarejestrowana w urzędzie pracy jako bezrobotna albo poszukująca pracy, niepozostająca w zatrudnieniu, może otrzymać ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych jednorazowo środki na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej w wysokości określonej w umowie zawartej ze starostą, nie więcej jednak niż do wysokości piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia, jeżeli nie otrzymała bezzwrotnych środków publicznych na ten cel. Wzór wniosku stanowi załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 października 2007 r. w sprawie przyznania osobie niepełnosprawnej środków na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni (Dz.U. nr 194, poz. 1403 z późn. zm.).

Wnioskodawca umowę o udzielenie dotacji zawiera ze starostą w formie pisemnej. Rejestracji działalności gospodarczej można dokonać po przyznaniu dotacji na jej rozpoczęcie. Jeśli ta kolejność nie zostanie zachowana, wniosek o przyznanie środków finansowych PFRON na ten cel nie zostanie rozpatrzony.

● Dofinansowanie do wysokości 50% oprocentowania kredytu bankowego zaciągniętego na kontynuowanie działalności gospodarczej albo prowadzenie własnego lub dzierżawionego gospodarstwa rolnego.

Osoba niepełnosprawna prowadząca działalność gospodarczą albo własne lub dzierżawione gospodarstwo rolne może otrzymać dofinansowanie do wysokości 50% oprocentowania kredytu bankowego zaciągniętego na kontynuowanie tej działalności, jeżeli:

– nie korzystała z pożyczki na podjęcie działalności gospodarczej lub rolniczej albo pożyczka została w całości spłacona lub umorzona,

– nie otrzymała bezzwrotnych środków na podjęcie działalności gospodarczej lub rolniczej albo prowadziła tę działalność co najmniej przez 24 miesiące od dnia otrzymania pomocy na ten cel. Dofinansowanie następuje po podpisaniu umowy.

● Dofinansowanie wyposażenia stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej

Wnioskodawca prowadzący działalność gospodarczą przez co najmniej 2 lata i posiadający status pracodawcy może ubiegać się o częściową refundację kosztów na wyposażenie nowego stanowiska pracy. Na refundowanym stanowisku pracy pracodawca może zatrudnić przez okres 36 miesięcy osobę niepełnosprawną zarejestrowaną w Miejskim Urzędzie Pracy w Olsztynie jako osobę bezrobotną lub poszukującą pracy niepozostającą w zatrudnieniu.
Kwota dofinansowania nie może przekroczyć równowartości 15-krotnego przeciętnego wynagrodzenia ogłaszanego raz na kwartał przez GUS. Refundacja dotyczy jedynie kosztów poniesionych po dniu podpisania umowy z Miejskim Zespołem i dotyczy wszystkich urządzeń i sprzętów służących wykonywaniu czynności zawodowych na danym stanowisku pracy.

 Opracowanie zostało napisane w oparciu o:

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 marca 2011 r. w sprawie zwrotu kosztów wyposażenia stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej (Dz.U.2011 Nr 62 poz.317).

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17.10.2007 r. w sprawie przyznania osobie niepełnosprawnej środków na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej (Dz.U.23.10.2007)

Rozporządzenie  Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie określenia rodzajów zadań powiatu, które mogą być finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (Dz.U. nr 96, poz. 861 z późn. zm.).

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu zaopatrzenia w wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi oraz środki pomocnicze, (Dz.U. nr 139, poz. 1141 z późn. zm).